Ani Arkeolojik Alanı UNESCO Dünya Mirası
Türkiye'nin Varlıkları - Dünya Miras Listesi UNESCO


Ani Arkeolojik Alanı UNESCO dünya mirası listesinin Kültürel kategorisinde yer alır. 1518 Liste sıra no ile kayıt altına alan miras, 2016 yılından beridir dünyanın sayılı yerleri arasına girmeye hak kazandı. Doğu Anadolu bölgesi Kars şehrinde yer alan bu özel varlık, her sene yüzbinlerce ziyaretçiyi karşılıyor. Sizlerinde listenize almanızı, UNESCO miraslarını yakından görmenizi tavsiye ederiz.
Ani Arkeolojik Alanı UNESCO Dünya Mirası
İlk olarak, Ani Arkeolojik Alanı Erken Demir Çağından 16. yüzyıla kadar kesintisiz yerleşmiştir. Bölge özellikle Orta Çağ şehircilik ve mimarlık gelişimini birlikte gösteren önemli bir merkezdir. Ani genellikle İpek Yolu üzerinde çok kültürlü bir yerleşim niteliği taşımıştır. İçkale’de başlayan erken yerleşim arasıra kapalı kent modelinden açık modele geçişi yansıtmaktadır. Ticaret yolları üzerindeki konumu özellikle Ani’nin çok kültürlü bir ticaret merkezi olmasını sağlamıştır. Kent genellikle Ermeni, Gürcü, Bizans ve Selçuklu kültürlerinin buluşma noktası olarak gelişmiştir. Bu etkileşim sonucu ortaya çıkan mimari fikirler arasıra bölgede özgün tasarımlar üretmiştir. Ani’de kullanılan malzemeler özellikle Kafkasya ve Anadolu’ya yayılan özgün bir mimari dili oluşturmuştur. Kentsel peyzaj genellikle sürekli dönüşerek farklı mimari anıtların ortaya çıkmasına imkân tanımıştır. Son olarak, Ani Arkeolojik Alanı 2016 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edilmiştir.
| Listeye Alınma Tarihi: | 2016 |
| Liste Sıra No: | 1518 |
| Bağlı Bulunduğu İl / İlçe: | Kars / Merkezi |
| Bulunduğu Bölge: | Doğu Anadolu |
| Kategorisi: | Kültürel |
| Listeye Alınma Kriterleri: | (ii), (iii), (iv) |
Ani Arkeolojik Alanı Tarihçesi – Kısaca
İlk olarak, Ani Arkeolojik Alanı özellikle Erken Demir Çağından 16. yüzyıla kadar süren kesintisiz yerleşimiyle dikkat çeken çok katmanlı bir Orta Çağ kentidir. Bölge Genellikle İpek Yolu üzerindeki konumu sayesinde ticari, kültürel ve dini faaliyetlerin yoğunlaştığı önemli bir merkez olmuştur. Arasıra farklı imparatorlukların hâkimiyetine giren Ani, Ermeni, Gürcü, Bizans ve Selçuklu kültürlerinin bir arada geliştiği nadir bir şehir yapısı sunmaktadır. Son olarak, kentin mimari zenginliği ve peyzaj bütünlüğü Ani’yi Anadolu ve Kafkasya tarihinde benzersiz bir yere taşımaktadır.
Ani Arkeolojik Alanı ’nın UNESCO Mirası Olarak Önemi
İlk olarak, Ani özellikle birbirinden farklı kültürel geleneklerin mimari ve sanatsal izlerini uyumlu biçimde yansıtmasıyla öne çıkmaktadır. Kent Genellikle özgün yapı teknikleriyle inşa edilmiş kiliseler, camiler, köprüler ve saraylarla Orta Çağ mimarisinin çok yönlü karakterini göstermektedir. Arasıra ortaya çıkarılan yeni buluntular, Ani’nin bölgesel mimarlık üzerinde kalıcı etkiler bıraktığını kanıtlamaktadır. Son olarak, kentin bozulmamış arkeolojik dokusu UNESCO tarafından korunması gereken üstün evrensel değer sunmaktadır.
- Neden listeye alındı?
İlk olarak, Ani özellikle çok kültürlü yapısını yansıtan mimari çeşitliliği nedeniyle UNESCO listesine alınmıştır. Kent Genellikle Orta Çağ şehir planlamasının ve mimari gelişiminin en özgün örneklerinden birini sergilemektedir. Arasıra gün yüzüne çıkan kanıtlar Ani’nin Anadolu ve Kafkasya arasındaki kültürel ilişkileri belirgin biçimde yansıttığını göstermektedir. Son olarak, kentin korunmuş yapı kalıntıları ve tarihsel sürekliliği dünya mirası ölçütlerini güçlü şekilde karşılamaktadır.
- Evrensel Değer Kriterleri
Kriter (ii): İlk olarak, Ani özellikle farklı kültürlerin mimari ve sanatsal etkileşimini açık biçimde ortaya koymaktadır. Genellikle bu etkileşim bölgenin kültürel çeşitliliğini temsil eden özgün yapılar üretmiştir.
Kriter (iii): Ani özellikle Orta Çağ yaşamına ilişkin benzersiz tanıklık sunmakta ve dönemin sosyal yapısını göstermektedir. Arasıra ortaya çıkarılan kalıntılar kentin çok yönlü tarihini anlamayı kolaylaştırmaktadır.
Kriter (iv): Kent özellikle anıtsal kiliseler, camiler ve saraylarla yüksek nitelikli Orta Çağ mimarlığını temsil etmektedir. Son olarak, bu yapılar dönemin inşaat tekniklerini ve mimari gelişimini örnekleyen eşsiz değer taşımaktadır.
