Çatalhöyük Neolitik Kenti UNESCO Dünya Mirası

İçerik Anagörsel Altı Reklam Alanı

Çatalhöyük Neolitik Kenti UNESCO dünya mirası listesinin Kültürel kategorisinde yer alır. 1405 Liste sıra no ile kayıt altına alındı. 2012 yılından beridir dünyanın sayılı yerleri arasına girmeye hak kazandı. İç Anadolu bölgesi Konya şehrinde yer alan bu özel varlık, her sene yüzbinlerce ziyaretçiyi karşılıyor. Sizlerinde listenize almanızı, UNESCO miraslarını yakından görmenizi tavsiye ederiz.

Çatalhöyük Neolitik Kenti UNESCO Dünya Mirası

Yerleşik yaşama geçişin, tarımın başlangıcının ve avcılıktaki dönüşümün izlerini taşıyan Çatalhöyük Neolitik Kenti, insanlık tarihinin en önemli toplumsal değişim aşamalarından birine ışık tutmaktadır. Güney Anadolu Platosu’nda yaklaşık on dört hektarlık geniş bir alanı kaplayan bu yerleşim, iki ayrı höyükten oluşmakta ve özellikle Doğu Höyüğü sunduğu zengin buluntularla dikkat çekmektedir. Ayrıca Doğu Höyüğü, M.Ö. 7400 ile 6200 yılları arasına tarihlenen on sekiz Neolitik tabakadan oluşmakta olup, bu katmanlarda toplumsal örgütlenmeyi yansıtan duvar resimleri, kabartmalar, heykeller ve çeşitli ritüel nesneleri yer almaktadır. Batı Höyüğü ise M.Ö. 6200 ile 5200 yılları arasına ait Kalkolitik kültür özelliklerini sergileyerek bölgedeki yerleşimin sürekliliğini göstermektedir. Bu iki höyük birlikte değerlendirildiğinde, Çatalhöyük’ün iki binden fazla yıl boyunca köy yaşamından kentsel gelişime uzanan sürecin önemli bir kanıtını oluşturduğu anlaşılmaktadır.

Çatalhöyük’te rastlanan birbirine bitişik ve içlerine yalnızca çatıdan girilebilen evler, sokaksız yapısıyla son derece özgün bir yerleşim düzeni sunmaktadır. Ortadoğu ve Anadolu’da başka Neolitik yerleşimler bulunmuş olsa da Çatalhöyük, buluntuların kapsamı, nüfus yoğunluğu, sanatsal üretimin gücü ve kesintisiz kültürel devamlılığın birleşimiyle olağanüstü bir evrensel değer taşımaktadır. Bu benzersiz özellikler, onu insanlık tarihindeki toplumsal ve kültürel dönüşümleri anlamamız açısından eşsiz kılmaktadır. 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi sıralamasında yer almaya hak kazandı.

Çatalhöyük Neolitik Kenti Tarihçesi – Kısaca

Çatalhöyük Neolitik Kenti, yerleşik yaşamın erken örneklerini barındıran önemli bir yerleşimdir. Güney Anadolu Platosu’ndaki geniş alan, doğu ve batı höyüklerinden oluşmaktadır. Doğu Höyüğü, Neolitik tabakalarıyla duvar resimleri ve ritüel objeler sunmaktadır. Batı Höyüğü, Kalkolitik döneme ait tabakalarıyla bölgenin tarihsel gelişimini yansıtır. Özellikle bitişik evler ile sokaksız yerleşim düzeni oldukça özgün bir toplumsal yapı sunar. Ayrıca bu benzersiz özellikler, Çatalhöyük’ün UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edilmesini sağlamıştır.

Çatalhöyük Neolitik Kenti ’nin UNESCO Mirası Olarak Önemi

Çatalhöyük, yerleşik yaşama geçişin erken örneklerini olağanüstü bütünlükle insanlığa sunar. Duvar resimleri ve ritüel objeler Neolitik dönemin sosyal yapısını ayrıntılı biçimde gösterir. Bitişik evlerden oluşan özgün yerleşim düzeni Çatalhöyük’ü evrensel bir referans merkezi kılar.

• Neden listeye alındı?

Çatalhöyük, Neolitik dönemin toplumsal ve kültürel yaşamına dair kapsamlı kanıtlar sunar. Yerleşimdeki duvar resimleri ve heykeller, özellikle dönemin sembolik düşüncesini anlamada önemlidir. Kabartmalar ve ritüel alanlar, Neolitik toplumların inanç dünyasını ayrıntılı biçimde yansıtır. Ayrıca iki bin yıllık kesintisiz yerleşim süreci, toplulukların değişimini açıkça göstermektedir. Bu özellikler sayesinde Çatalhöyük, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kültürel değer olarak alınmıştır.

• Evrensel Değer Kriterleri

Çatalhöyük Neolitik Kenti, UNESCO tarafından (iii) ve (iv) numaralı kriterler kapsamında Dünya Mirası ilan edilmiştir:

• Kriter (iii): Artık var olmayan bir kültürün istisnai tanıklığını sunması.
  >>Çatalhöyük’teki sanatsal öğeler, ritüel uygulamalar ve yerleşim biçimi, Neolitik toplumların sosyal yapısını anlamamız için benzersiz kanıtlar sunmaktadır.
• Kriter (iv): İnsanlık tarihinin önemli bir aşamasını temsil eden seçkin bir örnek.
  >Yerleşik hayata geçiş, tarımın başlangıcı ve erken toplumsal örgütlenme gibi insanlık tarihinde kritik dönüm noktaları, Çatalhöyük’te olağanüstü bir bütünlükle belgelenmiştir.

İçerik Altı Reklam Alanı